Антоній і Клеапатра [Уільям Шэкспір] (fb2) читать постранично, страница - 47

- Антоній і Клеапатра (пер. Юрка Гаўрук) 1.51 Мб скачать: (fb2) - (исправленную)  читать: (полностью) - (постранично) - Уільям Шэкспір

 [Настройки текста]  [Cбросить фильтры]

Першы салдат

                          Але ж тут
Пасол ад Цэзара.
Xарміяна

Пасол спазніўся.
(Прыклаўшы да грудзей змяю.)

Хутчэй! Кусай! Што ж так кусаеш слаба?
Першы салдат

Сюды! Знявага Цэзару! Падман!
Другі салдат

Бяда! Паклікаць трэба Далабелу.
Першы салдат

(Харміяне)

Што вы зрабілі? Што вы натварылі?
Харміяна

Зрабілі добра. Не магла ж царыца,
Наследніца вялікіх фараонаў,
Мірыцца з ганьбай. Зразумей, салдат!

Памірае.

Уваходзіць Далабела.


Далабела.

Што здарылася?
Другі салдат

Мёртвыя усе.
Далабела

Прадбачыў гэта Цэзар і баяўся.
Ён зараз будзе тут і ўбачыць сам,
Што жудасная справа адбылася,
А ён жа так хацеў не дапусціць!

Крыкі за сцэнай: «Дарогу імператару! Дарогу!» Уваходзіць Цэзар са світай.


Далабела

О Цэзар, ты — аўгур і прадракальнік!
І страх твой спраўдзіўся!
Цэзар

                              Рашучы крок!
Яна, пранікнуўшы ў мае намеры,
Па-царску вырвалася з тупіка.
Прычына смерці ў чым? Крыві не бачу.
Далабела

Тут нехта быў?
Першы салдат

                                  Ды нейкі селянін
Прыносіў вінных ягад. Вось кашолка.
Цэзар

Атрута!
Першы салдат

            Увайшоўшы, мы засталі
Яшчэ жывой служанку Харміяну.
Яна стаяла, гаварыла нешта,
На галаве нябожчыцы царыцы
Паправіла рупліва дыямент
I раптам, скалануўшыся, упала.
Цэзар

Пахвальная прыхільнасць! Але ж яд,
Калі ў нутро папаў, дае пухліну.
А тут слядоў ніякіх. Клеапатра
Нібы заснула, і ў яе красу
Яшчэ адзін Антоній закахаўся б.
Далабела

О, ранка на грудзях! I на руцэ
Такая ж самая.
Першы салдат

Змяя ўкусіла.
(Глядзіць у кашолку.)

На лісці слізь. Няйначай нільскі аспід.
Калі яны вылазяць на спажыву,
Дык выпускаюць слізь.
Цэзар

                                      Зусім магчыма.
Па ўсім відаць, прычына смерці ў гэтым.
Мне ўрач яе прызнаўся, што царыца
Пыталася ў яго не раз пра спосаб
Памерці без пакут.— Выносьце ложак!
Прыслужніц гэтаксама забірайце!
Мы пахаваем Клеапатру побач
З яе Антоніем. Яшчэ ніколі
Зямля ў свае абдымкі не прымала
Такой выдатнай пары. Горыч! Горыч!
Трагічныя падзеі гэтых дзён
Хвалююць нас, узрушваюць пачуцці.
I застануцца ў памяці патомкаў
I жаль да тых, хто без пары загінуў,
I наша слава, купленая кроўю.
(Далабеле)

Табе загад: прыкласці ўсё старанне,
Каб урачыста справіць пахаванне
З удзелам войск, з эскортам баявым.
Пасля чаго — назад, у родны Рым.

Выходзяць.


ЗАЎВАГІ

1

Марк Антоній (82—30 гг. да н. э.) — палкаводзец, саратнік Юлія Цэзара, пасля яго смерці (44 г. да н. э.) — член Другога трыумвірата (кіраўніцтва трох), у які, апроч яго, уваходзілі Актавій Цэзар і Лепід.

(обратно)

2

Актавій (Актавіян) Цэзар (63 г. да н. э. — 14 г. н. э.)— траюрадны пляменнік Юлія Цэзара, член Другога трыумвірата. Пасля перамогі над Антоніем (30 г. да н. э.) — адзіны кіраўнік Рымскай дзяржавы, імператар, названы Аўгустам (Славуты).

(обратно)

3

Марк Эмілій Лепід (89—12 гг. да н. э.) — саратнік Юлія Цэзара, член Другога трыумвірата, пазбаўлены ўлады Актавіем.

(обратно)

4

Секст Пампей (75—35 гг. да н. э.) — сын Гнея Пампея Вялікага, члена Першага трыумвірата (Юлій Цэзар, Марк Ліцыній Крас, Гней Пампей). Паспяхова ваяваў з Актавіем і Антоніем, быў пераможаны нарэшце і памёр у няволі.

(обратно)