Абганяючы сны [Анатоль Казлоў] (fb2) читать постранично, страница - 22

позіркам. — Цяпер ты не будзеш пакутаваць ад сноў. На вакзале ж не да іх... часу не стае. З гэтай хвіліны ты стаў адным з тых, хто абганяе сны. Калі чалавек вольны, яму няма патрэбы ў снах, як і ў часе...

— Чым жа адгукнецца ваш падарунак? — у Юджына драбнютка, як асінавы ліст пад ветрам, трымцела ніжняя губа. — Жыць без сноў і ў пазачассі ці даводзілася каму? — Было незразумела, у каго пытаўся мужчына: ці то ў старой у валёнках з чырвонымі галёшамі, ці ў сябе самога.

— Спачатку зразумей, спасцігні сябе. Зазірні ў патаемныя сховы душы. Асэнсуй, урэшце, разбярыся з жаданнямі і памкненнямі. Адкажы сабе: чаго хочаш, да чаго імкнешся? Што любіш і чаго не прымаеш? Як і з кім жыць хочаш штодня?.. Хто твой Бог, а хто пасланнік з прадоння?.. Руслана — усяго толькі вынік. Пашукай першапрычыну. Не бойся глыбей, на самае донца глянуць у душу сваю. Калі не спалохаешся, то я спакойненька, як з’явілася, так і знікну.

— Вы ж ведаеце: я даўно перастаў баяцца. Так бывае. Прачынаешся аднойчы ранкам і, яшчэ не падняўшыся з канапы, разумееш: нешта беззваротна змянілася ў тваіх мазгах, нават у тваім целе. Вачамі гэтага не згледзіш. Ты проста ведаеш, што, расплюшчыўшы вочы і ўдыхнуўшы, ты зрабіўся іншым. Папярэднік твой памёр. Ён бязмоўна саступіў месца другому. Таму, хто будзе жыць далей, часам згадваючы пра таго...

— Шматслоўна, — бабулька цярнула празрыстай далонню свой сухенькі пергаментны твар. — Не буду перашкаджаць тваёй самавайне. Ваюйся. Мо, хто і пераможа. Але, вунь бачу, да цябе шкандыбае нейкая вульгарная кабеціна. Размаляваная і нападпітку. Якая ж тут вайна з сабою? Пайшла я, пайшла...

Старая растала кропелькай дажджу на ўгрэтым асфальце... Знікла парушынкай дзьмухаўца ў навакольным шматлюддзі.

***

Самае неспасцігальнае і заблытанае ў жыцці — узаемаадносіны паміж людзьмі. Невытлумачальнае заўсёды ўзнікненне сімпатый, перараджэнне паднебнага кахання ў пякельную нянавісць. Імклівае перацяканне захаплення ў будзённую абыякавасць... Ну, няўжо вам вядома, адкуль і з-за чаго ўзгараецца іскрынка пры, здавалася б, звычайным, мімаходным позірку юнака на дзяўчыну, жанчыны на мужчыну, чалавека ў гадах на кабету? Калі так, то вы шчаслівыя! І вам не страшна паміраць. Юджын жа не мог і не можа па сёння вытлумачыць гэтую загадку жыцця. Чаму нядаўна чужыя людзі з розных мясцін, сацыяльных пластоў, выхаваныя кожны на свой капыл, спаткаўшыся позіркамі, адчулі і зразумелі, што разам ім будзе добра, што яны спазнаюць шчасце! Няважна, на колькі хопіць таго зданістага і хліпкага шчасця, але яно будзе. І яшчэ будзе ўзаемапаразуменне, захапленне і адкрыццё адно адным. Магчыма, гэта важней ды каштоўней за хвіліны фізічнай блізкасці. Бо хвіліны шалу праходзяць, выпарваюцца слязінкай на распаленым жалезе, а духоўна-душэўная роднасць застаецца. Яна больш трывалая і надзейная...

Вы бачылі стомленую божую кароўку на запляванай і пракуранай сметніцы? Сярод горада, каля парадных дзвярэй установы з кідкай назвай на шыльдзе, стаіць сметніца. Побач дзясяткі курцоў, гара смярдзючых недакуркаў у чэраве сметніцы, і на яе крайку кропелькай крыві прытулілася стомленая і прыгаломшаная божая кароўка. Адна. Двухмільённы горад, сметніца і адзінокая казюрка. Абыякавая да ўсіх і ўсяго. Юджыну падалося, што гэта ён, ягоная душа прытулілася там, на краёчку сметніцы. Ён вось да гэтай хвіліны, пакуль не пабачыў багоўку на сметніцы, яшчэ спадзяваўся, што Руслана яму даруе і ў іх будзе ўсё, як і раней. Што надыдзе дзень і гадзіннік пачне адваротны адлік. Яны зноў зірнуць адно аднаму ў вочы і паяднаюцца не толькі позіркамі, а і сутнасцямі. Іхнія здрады, сваркі ды разборкі застануцца ў снах у пазачассі, а яны, удваіх, узяўшыся за рукі, абгоняць гэтыя непрыемныя і непатрэбныя ім сны і пачнуць жыць па-новаму... Так усе доўгія месяцы здавалася Юджыну. Ён верыў у гэта, пакуль не ўгледзеў багоўку на сметніцы...