Скандинавия мифологиясе [Финн Олафссон] (fb2) читать постранично, страница - 32

итәм, — дип башлый Вала сөйләвен. — Күрәм, Аслар гасырлар буе һаман да дөнья белән идарә итә; күрәм, еллар үткән саен, аларның байлыгы һәм даны арта бара; аларга кешеләр табынуын һәм алардан албастылар курыкканын күрәм; шулай ук алар өстендә кара болыт якынайганын һәм эңгер-меңгер чагының якынайганын күрәм.

Менә бер-бер артлы моңарчы булмаган суык һәм җилле өч кыш килә. Кояш күренми диярлек: ул томан белән капланган. Ләкин кешеләр аны сизми: алар алтын өчен сугышалар.

Күрәм, өченче кыш ахырына Локи богаулары төшә, һәм ул явызлык белән үч алырга дип күтәрелә. Җир астыннан куәтле Фенрир килеп чыга, ә диңгез тирәнлекләреннән ярасыннан дәваланган Мидгард еланы күтәрелә.

Локи Нифльхейм һәм Йотунхейм албастыларын бергә җыюын һәм алар “Нагльфар” корабында Мидгардка баруларын күрәм. Алар арасында Муспельхеймның куәтле хакиме дә, кулына утлы кылыч тоткан албасты Сурт та. “Нагльфар” корабы зур. Ул бөтен үлгәннәрнең тырнакларыннан ясалган — һәм дөнья диңгезе буйлап ул исапсыз-хисапсыз гаскәр алып бара.

Менә Хеймдалль инде алтын быргысын кычкырта, менә Вальгалланың бөтен биш йөз кырык капкалары ачыла, һәм һәрбер капкадан сигез йөз сугышчы чыга. Алар алдында Слейпнирга атланып, кулына Гунгнир сөңгесе тоткан һәм канатлы алтын башлык кигән Один чаба. Калган Аслар да, кораллар алып, салават күпереннән дошманнарга каршы төшәләр.

Күрәм, алар Вигрид үзәнендә албастылар белән очраша. Ә хәзер — сезнең барыгыз өчен бәла-каза! — күрәм, Фенрир аллалар атасын ботарлап ташлый һәм данлыклы яшен алласы Тор Мидгард еланын үтерә. Ләкин елан да аны агуларга өлгерә. Тор тугыз адымга чигенеп, һәлак булып егыла. Күрәм, Локи Хеймдалль белән сугыша һәм алар бер-берсен үтерәләр. Хель үлеләр ите белән ашаткан эт Гарм Тюрга ташлана, һәм алар бергә һәлак булалар.

Суртның утлы кылычы белән чәнчелгән сылу Фрейр һәлак була. Муспельхейм хакиме Фриггны һәм башка алиһәләрне үтерә.

Менә алга Видар чыга. Аның аякларында дөньяда иң калын табын асты белән башмаклар. Кешеләр борын-борыннан аяк киемнәренә куйган ямаулыклардан ясалган ул башмаклар. Ас Фенрирның аскы теш казнасына басып, аның аңкавына кылыч кадап, чәнчеп үтерә.

Менә Магни белән Моди, атасының чүкечен күтәреп, сугышка керәләр. Менә Ульр хатасыз уктан ата. Күрәм, Сурт Мйольнирдан һәлак була, күрәм албастыларның җиңелгәнен, ләкин Муспельхейм хөкемдарының утлы кылычы Игдрасиль агачына төшә, һәм куәтле агач кабынып китә. Аның Нидгег аждаһасы белән юкартып бетерелгән тамырлары агач кәүсәсен тотып тора алмый, һәм ул ава. Аның белән бергә күк гөмбәзе ишелеп төшә, ә җир дөнья диңгезенә бата. Менә Скель һәм Гети бүреләре ай белән кояшны йота, һәм мин берни дә күрмим.

Вала тынып кала. Караңгы чырай белән башларын иеп, Аслар да дәшмиләр. Тыелгысыз Тор да бер сүз әйтми. Берничә минуттан соң күрәзәче тагын сүзен башлый:

— Шатланыгыз, аллалар! Күрәм: төтен тарала, ә күктә яңа кояш балкый башлый, элеккесеннән дә яктырак һәм матуррак. Асгард, Мидгард, Йотунхейм һәм Муспельхейм инде юк, гномнар һәм эльфлар иле дә юк — бер дөнья диңгезе генә, шаулап, дулкыннарын төньяктан көньякка һәм көнчыгыштан көнбатышка чаптыра.

Әмма мин диңгез белән кояшны гына түгел, мин бик биектә, күктә, элек Асгард булган җирдән тагын да өстәрәк аз сүзле Видарны, батыр Валины, куәтле Магни белән Модины һәм төз атучы Ульрны күрәм — алар исән калган. Алар белән бергә, Хель патшалыгыннан качып китә алган Бальдр һәм Ход. Магни билбавында аның атаклы әтисенең чүкече. Яшь аллалар, узган елллар батырлыкларын искә төшереп, алар турында бер-берсе белән сөйләшәләр һәм үзләренә яңа ил төзиләр, ә дөнья диңгезеннән яңадан җир күтәрелә. Ул ямь-яшел. Ул искиткеч урманнар, бакчалар, басулар белән капланган. Менә кешеләр. Алар байлык турында уйламый инде. Алтын ялтыравы аларның күзләрен чагылдырмый. Алар бер-берсе белән сугышмый һәм бәхетле яши.

— Кайчан була соң бу, Вала? — дип сорый аннан Один, күрәзәчәнең туктап калганын күреп.

— Мин сиңа моның булачак икәнлеген генә әйтә алам, — дип җавап бирә ул.

Һәм барлык Аслар аның артыннан кабатлый:

— Бу булачак!

Элекке заманнарда, аллалар җиргә еш кына төшкән вакытларда, кешеләр арасында шагыйрьләр алласы Браги да йөри иде. Гади скальд кыяфәтендә ул авылдан авылга йөри, анда озын кышкы төннәр вакытында, учак янында кешеләргә үзенең хикәяләрен сөйли иде. Аларның күпчелеге бу хикәяләрне тыңлаган кешеләрнең хәтерендә кала. Башкалары, кешеләр әйтмешли, аллалар уйлап тапкан руналар белән язылып кала.